Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε #9 23 Απριλίου, 2020 – Κατηγορία: Books – Ετικέτες: ,

Batman: Damned

από τον Νίκο Μιχαλόπουλο

To Batman: Damned είναι μια limited mini-series 3 τευχών, η οποία δημοσιεύθηκε από την DC Black Label το 2018-2019 σαν ανεπίσημο sequel του Joker. Συγγραφέας είναι ο Brian Azzarello και υπεύθυνος σχεδίου o Lee Bermejo.

Μία εκπληκτική ιστορία υπερφυσικού και τρόμου, το Damned λαμβάνει χώρα σε μια εναλλακτική Gotham City, εκτός continuity, στην οποία ο Joker βρέθηκε νεκρός, μετά από μια μάχη με τον Batman. Ο δεύτερος όμως, δεν μπορεί να ανακαλέσει το συμβάν στη μνήμη του. Φοβούμενος ότι κάτι υπερφυσικό έχει έρθει στη πόλη, ο ήρωας ζητάει βοήθεια από τον John Constantine. Στη προσπάθειά τους να λύσουν το μυστήριο, οι δυό τους βυθίζονται  στον υπόκοσμο της πόλης και συναναστρέφονται με μερικά από τα πιο σημαντικά πρόσωπα του υπερφυσικού κόσμου όπως: Zatanna, Swamp Thing, Enchantress, Deadman κ.α. πριν ανακαλύψουν την ανατριχιαστική αλήθεια.

Όντας ο πρώτος πρωτότυπος τίτλος που δημοσιεύτηκε υπό την αιγίδα του Black Label της DC, μπορούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα του ύφους πριν ανοίξουμε το βιβλίο. Μόλις το ανοίξουμε, ωστόσο, βλέπουμε ότι… είχαμε απόλυτο δίκιο! Η ιστορία αντιπροσωπεύει απόλυτα το ύφος αυτό, από τα πρώτα panels κιόλας. Όλο το βιβλίο χαρακτηρίζεται από μία βαριά και αποπνικτική ατμόσφαιρα, πράγμα λογικό αν σκεφτούμε ότι είναι γραμμένο από τον Azzarello. Δυστυχώς, αυτή είναι και καλή αφορμή για τη δημιουργία αρκετών επίμαχων ζητημάτων (more on that, later…).

Ας ξεκινήσουμε από τα εύκολα. Τα σχέδια είναι ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει το βιβλίο. Ο Bermejo έκανε πραγματικά καταπληκτική δουλεία φτιάχνοντας το κατάλληλο κλίμα για την ανάπτυξη του μυστηρίου. Εξαιρετικά λεπτομερείς εικόνες και μουντά χρώματα κάνουν έναν πολύ ωραίο συνδυασμό που καθηλώνει τον αναγνώστη αμέσως. Επιπλέον, είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί, ότι φρόντισε ο κάθε χαρακτήρας να έχει την δικιά του προσωπική “οπτική γλώσσα”, η οποία ξεκαθαρίζει πότε ο καθένας είναι παρόν.

  Η ιστορία, λοιπόν, έχει και άλλα ενδιαφέροντα σημεία εκτός από την τέχνη. Ένα από αυτά είναι η επικέντρωση στον χαρακτήρα του Batman και όχι στο alter ego που είναι ο Bruce Wayne, ακόμα και όταν αυτός είναι εκτός στολής. Σύμφωνα με τον Azzarello, η τάση του ήρωα να είναι έτοιμος για κάθε ενδεχόμενο, καθιστά την ανθρώπινη πλευρά του (προσοχή, όχι κυριολεκτικά τον Bruce, αλλά την ανθρωπιά του ήρωα), πρακτικά ανύπαρκτη. Προκειμένου να το διορθώσουν αυτό, έφτιαξαν μία ιστορία η οποία, παρόλο που έχει τον Batman κεντρική φιγούρα, ο ίδιος δεν έχει κανέναν απολύτως έλεγχο πάνω της. Έτσι, τοποθετείται σε μία τελείως ασυνήθιστη – για εκείνον – θέση, η οποία αλλάζει τη δυναμική του χαρακτήρα και εξερευνεί την ψυχοσύνθεσή του. Θαρρώ ότι αυτός είναι και ο λόγος που ήθελαν ο John Constantine να κάνει την αφήγηση, για να χειροτερέψει τη σύγχυση του ήρωα. Τέλος, μας δείχνουν τους γονείς του με μία διαφορετική εικόνα, η οποία δίνει μία νέα όψη στην στάση του όσον αφορά το έγκλημα και την καταπολέμησή του. Αν αυτό ήταν όντως απαραίτητο, όμως, αφήνεται στη κρίση του καθενός. 

Ώρα όμως, να επιστρέψουμε στα επίμαχα ζητήματα που αναφέραμε προηγουμένως. Δυστυχώς, η ιστορία δεν είναι για όλους, για λόγους που ξεπερνούν την ώριμη φύση της. Αρχικά, πιστεύω ότι ένας από τους λόγους που θα μείνει γνωστή η ιστορία είναι ένα επίμαχο panel που υπήρξε στα πρώτα αντίγραφα του πρώτου τεύχους, που έβγαλε στη φόρα μία εικόνα ενός ολόγυμνου και, αρκετά προικισμένου μπορώ να πω, Bruce Wayne. Μετά από μεγάλη συζήτηση, το panel αυτό επεξεργάστηκε και τα πρώτα αυτά αντίγραφα έγιναν συλλεκτικά. Δε μπορεί κάποιος να μην αναρωτηθεί όμως, πόσο θα είχε απογειωθεί η δημοτικότητα της ιστορίας χωρίς το “σκάνδαλο” αυτό στην αρχή της κυκλοφορίας. Προσωπικά, δε θεωρώ ότι ήταν σοβαρό ζήτημα αυτό, επειδή αυτό είναι ένα από τα πράγματα που περιμένει κανείς όταν διαβάζει μια ιστορία που απευθύνεται σε πιο ώριμο κοινό. Τα προβλήματά που έχω, ωστόσο, ξεκινούν εδώ. Κάποια στιγμή, έχουμε μία εμφάνιση από την Harley Quinn, η οποία αφήνει αρκετούς αναγνώστες πολύ μπερδεμένους και άναυδους (με την κακή έννοια) με τη συμπεριφορά της, λόγω του χαμού του αγαπημένου της. Φοβάμαι ότι δεν κατάλαβα αν το έκαναν απλά για να συγκλονίσουν τον αναγνώστη, αν υπήρχε κάποιο βαθύτερο νόημα ή αναφορά σε άλλη ιστορία ή για να προχωρήσει η πλοκή, η οποία δε μπορούσε να προχωρήσει αλλιώς. Και μας οδηγεί στο επόμενο πρόβλημα: η πλοκή. Παρόλο που η πλοκή είναι πολύ ενδιαφέρουσα, ο τρόπος που προχωράει και εκεί που καταλήγει δεν είναι ξεκάθαρα. Οι Azzarello & Bermejo, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν ένα κρυπτικό και βαθύ ύφος, πέφτουν σε μια παγίδα που οι ίδιοι έστησαν και χάνεται το νόημα αυτού που θέλουν να πουν, αφήνοντας τον αναγνώστη σε μια κατάσταση σύγχυσης, ειρωνικά στην ίδια κατάσταση με τον ίδιο τον ο Batman.

Συνολικά, είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία τρόμου και μυστηρίου, με σκαμπανεβάσματα, την οποία την κουβαλάει, τουλάχιστον εν μέρει, το σχέδιο. Βλέπουμε τον ήρωά μας σε ένα διαφορετικό φως να παλεύει με καταστάσεις εκτός των δυνάμεών του, γεγονός που μάς επιτρέπει να τον δούμε με διαφορετικό μάτι. Για καλό ή κακό, μέρος της δημοτικότητάς της είναι οι συζητήσεις που προκάλεσαν κάποιες ασυνήθιστες και επίμαχες επιλογές των υπεύθυνων, που σε κάποιες περιπτώσεις έχουν άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στην πλοκή και άλλες φορές δεν έχουν καθόλου επιπτώσεις και ο αναγνώστης μπερδεύεται. Σημειώνουμε, άλλη μία φορά, ότι αυτό το βιβλίο δεν είναι για όλους. Αναφέρεται σε ώριμο κοινό και ακόμα και αυτό το κοινό μπορεί να μην το εκτιμήσει λόγω των προαναφερθέντων επιλογών. To συνιστώ σε όσους δε ταράζονται εύκολα, είναι πρόθυμοι να κρατήσουν ανοιχτό μυαλό όσον αφορά αυτά που θα διαβάσουν και είναι διατεθειμένοι να αφιερώσουν χρόνο να σκεφτούν/ερευνήσουν την ιστορία, προκειμένου να την κατανοήσουν πλήρως.

Καλό διάβασμα!