Ο Παναγιώτης Αρκουμανέας για το “Θανατηφόροι Σύντροφοι” 10 Νοεμβρίου, 2020 – Κατηγορία: Books
Επιλογή από τον πρόλογο του βιβλίου “Θανατηφόροι Σύντροφοι”
Πρόκειται σίγουρα για ένα βιβλίο επίκαιρο όσο ποτέ. Γραμμένο από την καθηγήτρια ιατρικής μικροβιολογίας Dorothy H. Crawford, έναν άνθρωπο δηλαδή που αναμφισβήτητα διαθέτει την επιστημονική κατάρτιση και την εμπειρία σε θέματα δημόσιας υγείας που απαιτεί το θέμα του, οι Θανατηφόροι Σύντροφοι εκδίδονται στα ελληνικά σε μια περίοδο όπου την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας έχει τραβήξει ένας νέος «εχθρός». Πράγματι, με την εμφάνιση του νέου κορονοϊού στις αρχές του 2020 και τον φόβο που έσπειρε η εν λόγω μολυσματική νόσος παγκοσμίως, το ενδιαφέρον όλων μας (απλών ανθρώπων, ειδικών και δημόσιων λειτουργών) στράφηκε ξαφνικά και απροειδοποίητα σε αυτόν τον επικίνδυνο μικροσκοπικό ιό και το χάος που έχει δημιουργήσει. Για τους περισσότερους από εμάς αυτή υπήρξε μια κατάσταση πρωτόγνωρη και τρομακτική. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος έχει έρθει πολλές φορές αντιμέτωπος με θανατηφόρα μικρόβια στον ρου της ιστορίας.
Αποτελεί λοιπόν ένα εξαιρετικά έγκαιρο ανάγνωσμα, εξίσου όμως διαχρονικό από την άλλη. Όπως πολύ εύστοχα μας υπενθυμίζει άλλωστε η συγγραφέας στον Πρόλογό της ήδη, τα παθογόνα μικρόβια δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά πρωτοεμφανίστηκαν στον πλανήτη Γη πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια και συνυπάρχουν μαζί μας από τότε που εξελιχθήκαμε από τους πιθηκοειδείς προγόνους μας. Αυτό είναι και το κεντρικό θέμα του βιβλίου: η συνύπαρξη ανθρώπου και μικροβίων από την αυγή της ιστορίας του είδους μας και η άρρηκτη μεταξύ τους σχέση – η οποία αποτελεί μια αναπόδραστη αλήθεια.
Γραμμένο σε γλώσσα όσο χρειάζεται απλή ώστε να είναι απόλυτα κατανοητή από τον μη ειδικό αναγνώστη, διανθισμένη με χιούμορ, παραστατικές περιγραφές και πλήθος ιστορικών αναφορών, η συγγραφέας ισορροπεί θαυμάσια ανάμεσα στην έγκυρη επιστημονική γνώση μέσα από τον ενδεδειγμένο όγκο επιστημονικών στοιχείων και λεπτομερειών και την ανάδειξη των τρόπων με τους οποίους αφενός τα μικρόβια και αφετέρου ο άνθρωπος διαμόρφωσαν από κοινού τόσο τη μεταξύ τους σχέση και προσαρμογή στο περιβάλλον όσο και την εξέλιξή τους συνολικά καθ’ όλη τη διάρκεια των μεταβατικών σταδίων της ανθρωπότητας.
Διατρέχοντας με έναν συναρπαστικό τρόπο το παρελθόν, η Crawford αναλύει την εξέλιξη των μικροβίων ανά τους αιώνες και εξετάζει τις μεγάλες πανδημίες που έπληξαν τον κόσμο, οδηγώντας όχι μόνο σε μέγιστες καταστροφές και απώλειες ζωών, αλλά και σε θεμελιώδεις αλλαγές στην καθημερινότητα του ανθρώπου και στην οργάνωση των κοινωνιών του που διαμόρφωσαν πολλαπλώς το μέλλον. Η ουσία είναι όντως μία: τα μικρόβια πάντα εξελίσσονταν –και θα συνεχίσουν να εξελίσσονται– προσαρμοζόμενα στο περιβάλλον τους και στον άνθρωπο και ο άνθρωπος με τη σειρά του πάντα επηρέαζε –και θα συνεχίσει να επηρεάζει– με τον τρόπο ζωής του αυτή την εξέλιξη. Πρόκειται όντως για μια πολύ στενή σχέση αμοιβαίας αλληλεπίδρασης και συνεξέλιξης.
