Christina Dalcher, πώς σκέφτηκες το «Μη Μιλάς»; Η συγγραφέας της best seller φεμινιστικής δυστοπίας μιλά στο LadyLike 27 Μαΐου, 2021 – Κατηγορία: Books – Ετικέτες: ,

Τι θα έκανες αν κάθε μέρα μπορούσες να εκφέρεις μόνο 100 λέξεις; Έχεις σκεφτεί ποτέ πόσες λέξεις σού χρειάζονται για να εκφραστείς, να εργαστείς, να έχεις ανθρώπινες σχέσεις, να διεκδικείς τα δικαιώματά σου. Η συγγραφέας Christina Dalcher δημιούργησε ένα δυστοπικό best seller μυθιστόρημα στο οποίο οι λέξεις που αρθρώνουν οι γυναίκες κάθε μέρα δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 100. Ο τίτλος του «Μη Μιλάς» σε βάζει κατευθείαν στο κλίμα του βιβλίου.

*της Λίας Παπαϊωάννου

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ στο σύμπαν που φαντάστηκε η Christina Dalcher θέτει ξαφνικά τον παραπάνω περιορισμό στις γυναίκες. Για την αυστηρή τήρηση του μέτρου οι γυναίκες φορούν στον καρπό τους ειδικά βραχιόλια που τους προκαλούν ηλεκτροσόκ για κάθε παραπάνω λέξη που θα πουν. Οι γυναίκες και όλη η κοινωνία που περιγράφει η συγγραφέας προορίζεται να επιστρέψει στις «παραδοσιακές αξίες» και τους «προκαθορισμένους ρόλους» των φύλων. Η σιωπή γίνεται εκκωφαντική.

Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου της Christina Dalcher, Δρ. ΜακΚλίλαν αδυνατεί να πιστέψει ότι κάθε κεκτημένο γυναικείο δικαίωμα παύει να υφίσταται ξαφνικά. Και είναι αποφασισμένη να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να ξαναδώσει φωνή σε όσους –ή μάλλον όσες– την έχουν αμετάκλητα στερηθεί.

Η Christina Dalcher είναι γλωσσολόγος, συγγραφέας, μαγείρισσα, σύζυγος και σίγουρα μία γυναίκα που έχει κατανοήσει τη δύναμη του λόγου και πώς αυτός μπορεί να αλλάξει κοινωνίες ολόκληρες. Αυτό έχουν καταννοήσει μέσα από το βιβλίο της και οι αναγνώστες της, που το διάβασαν σε περισσότερες από 20 διαφορετικές γλώσσες.

Όπως κατάλαβα από τις απαντήσεις της στις ερωτήσεις μου, είναι επιπλέον μια γυναίκα με υπέροχη αίσθηση του χιούμορ. Με την Christina Dalcher μιλήσα για το «Μη Μιλάς», τα φεμινιστικά κινήματα, το μέλλον αλλά και τα αγαπημένα της βιβλία, που διαβάζει ξανά και ξανά.

Christina Dalcher
Christina Dalcher / Photo by Laurens Arenas

Το να παραμένει κανείς σιωπηλός είναι ένα δικαίωμα που μετατρέπεται σε υποχρέωση για τις γυναίκες στο βιβλίο σας. Πώς σκεφτήκατε αυτή την ιδέα;

Αν θέλετε το πιστεύετε, αλλά ξεκίνησε από 700 λέξεις. Στις αρχές του 2017 έγραψα ένα δυσοίωνο διήγημα μικρομυθοπλασίας (σ.σ. στην αγγλική γλώσσα ο λογοτεχνικός αυτός όρος ονομάζεται “flash fiction” και η Christina Dalcher λατρεύει αυτό το είδος) για το online περιοδικό “The Molotov Cocktail”, που έψαχνε για ιστορίες για το τέλος του κόσμου. Δεν ήταν για τις γυναίκες, δεν περιείχε θεοκρατίες ή βραχιόλια που μετρούν τις λέξεις και κάνουν ηλεκτροσόκ. Έγραψα για την απώλεια της γλώσσας. Ολοκληρωτική, παγκόσμια, καταστροφική απώλεια της γλώσσας. Η ιστορία ήταν άκρως καταθλιπτική κι εγώ (φυσικά) διασκέδασα φοβερά γράφοντάς τη.

Flash Forward πιο μετά στο 2017: Χτυπώ και πάλι το πληκτρολόγιό μου, αυτή τη φορά για να εισάγω στην ιστορία την πρωταγωνίστριά μου, την Δρ. Τζιν ΜακΚλίλαν, νευρογλωσσολόγο με ειδίκευση στην θεραπεία της αφασίας με ρέοντα λόγο (fluent aphasia). Αυτό δεν μου ήταν αρκετό όμως. Ήθελα να κάνω μία μεγαλύτερη δήλωση από αυτή που βρίσκω να κάνουν πολλά θρίλερ. Ήθελα να μιλήσω για το τι συμβαίνει όταν ξεχνάμε να χρησιμοποιούμε την φωνή μας –όχι από γλωσσολογική σκοπιά, αλλά από κοινωνική. Όταν δημιούργησα τη Jean, δημιούργησα μια γυναίκα που έπαιρνε πολλές από τις ελευθερίες της ως δεδομένες. Και μετά τις έχασε.

Τι πήγε τόσο στραβά με τους ανθρώπους στο βιβλίο «Μη Μιλάς» και κατέληξαν να επιβάλλουν σιωπή στις γυναίκες;

Οι ανταγωνιστές στο «Μη Μιλάς» είναι άτομα που βλέπουν τον κόσμο μέσα από ένα στενό πρίσμα. Πιστεύουν ότι οι πράξεις τους υπηρετούν το καλό της κοινωνίας. Αλλά, όπως πολλοί άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας, αυτά τα άτομα παραπλανόνται από την κατήχηση που ακολουθού και επιθυμούν να επιβάλλουν τα πιστεύω τους στον γενικό πληθυσμό.

Υπάρχουν μέρη στον κόσμο σήμερα αρκετά όμοια με την δυστοπική κοινωνία που περιγράφετε στο βιβλίο. Υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι για να αντισταθούν στον καταπιεστή τους χωρίς την ελευθερία λόγου;

Η πρώτη μου απάντηση είναι ένα αδιαμφισβήτητο «όχι» – χωρίς ελευθερία λόγου είμαστε εντελώς αποδυναμωμένοι. Αλλά το σκέφτηκα περισσότερο και πιστεύω ότι υπάρχουν τρόποι αντίστασης που δεν περιλαμβάνουν την ομιλία. Στην πραγματικότητα είναι ακριβώς το αντίθετο. Όταν δεν υπάρχει πίεση, είμαστε όλοι ελεύθεροι να αποχωρήσουμε από το παιχνίδι. Μπορούμε να αρνηθούμε να συμμετέχουμε σε ορισμένες πτυχές της κοινωνίας. Σκέφτομαι τον John Galt τον χαρακτήρα του βιβλίου “Shrugged”, της Ayn Rand καθώς σου απαντώ, έναν άνδρα που απλά εγκατέλειψε έναν κόσμο τον οποίο έβρισκε καταπιεστικό. Το πρόβλημα, δυστυχώς, είναι ότι η πίεση είναι σπάνια απούσα από τη ζωή μας και το να αποχωρήσουμε δεν είναι δεν είναι μια αξιόλογη εναλλακτική.

Διαβάστε την υπόλοιπη συνέντευξη εδώ.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Floral σε μετάφραση Δημήτρη Αναστασόπουλου. Το βρίσκετε σε όλα τα βιβλιοπωλεία και εδώ.